W jakich sytuacjach sąd można nałożyć karę za utrudnianie kontaktów z dziećmi?

Sytuacje gdy jedno z rodziców jest pozbawione stale lub czasowo kontaktu z dzieckiem nie należą niestety do rzadkości. Zwykle utrudnienia są spowodowane działaniami drugiego z rodziców. Obecnie kodeks postępowania cywilnego uprawnia sąd do  nałożeniakary pieniężnejna rodzica utrudniającegokontakty z dzieckiem. Kara ta może zostać nałożona w określonych przypadkach. Nie dotyczy to sytuacji, kiedy rodzice samodzielnie, w sposób nieformalny dokonali ustaleń. Ustalenie kontaktów z dziećmi powinno zostać określone poprzez:

• orzeczenie sądu ustalające kontakty w określony sposób, w określonych terminach, nadające się do egzekucji;
• ugodę zawartą przed mediatorem zatwierdzoną przez sąd;
• ugodę zwartą przed sądem.

Takie orzeczenia mają moc prawną i nadają się do egzekucji. Powinny być one na tyle dokładne, żeby można było jasno określić kiedy, gdzie, w jakiej formie i przez jaki czas powinny one być odbywane. Można wówczas również jasno określić, czy kontakt był realizowany zgodnie z orzeczeniem sądu czy też ugodą. Należy zaznaczyć, że kara może zostać nałożona nie tylko na tego rodzica, który nie wydaje dziecka, ale również na tego, który powinien kontakt odbyć, a np. nie przychodzi na spotkanie z dzieckiem. Kontakt rodzica z dzieckiem jest nie tylko prawem, ale również obowiązkiem, a więc również i rodzic, który tego nie czyni, może zapłacić karę pieniężną. Rodzic, który ma wydać dziecko, powinien je przygotować, stawić się w odpowiednim miejscu, jeśli taka jest potrzeba, a rodzic, który ma odbyć kontakt, powinien stawić się w określonym miejscu i o oznaczonej porze, odebrać dziecko i potem przywieźć z powrotem (jeśli kontakty odbywają się poza miejscem zamieszkania dziecka).

Procedura nałożenia kary za utrudnianie kontaktów z dziećmi

Procedura nałożenia kary ma dwa etapy.

Najpierw trzeba złożyć wniosek o ustalenie kary pieniężnejw przypadku nie niewykonywania kontaktów z dzieckiem. Sąd sprawdza wówczas czy doszło do naruszenia obowiązków. W wyjątkowych sytuacjach wystarczy samo wykazanie, iż istnieje obawa, że rodzic będzie utrudniać kontakty. Obawa ta powinna jednak być uzasadniona, poparta konkretnymi przesłankami. W tym postępowaniu sąd określa za jakie zachowania zostanie nałożona kara pieniężna. Tego rodzaju zachowania to zwykle odmowa wydania dziecka, ukrywanie go, brak odbioru przez rodzica uprawnionego lub też brak powrotu z dzieckiem o oznaczonej porze.

Dopiero, gdy jedno z rodziców nadal nie wywiązuje się z warunków i utrudnia kontakty, bądź też ich nie realizuje może dojść do następnego etapu. Sąd wówczas bada okoliczności danej sprawy, czy rzeczywiście warunki te są naruszane, a także jaka jest sytuacja majątkowa osoby, która może otrzymać karę. Wszystkie te okoliczności mają wpływ na wysokość nakładanej kary, a jej wysokość zależy od uznania sędziego. Etap ten kończy się wydaniem przez sąd postanowienia o nałożeniu kary pieniężnej.

Wysokość możliwej kary pieniężnej za utrudnianie kontaktów z dziećmi

W Kodeksie postępowania cywilnego nie podano żadnych widełek kwotowych ograniczających sąd. Istnieją jedynie ogólne dyrektywy nakazujące brać pod uwagę okoliczności danej sprawy, a także możliwości majątkowe osoby zobowiązanej do płacenia. Kara pieniężna powinna być dotkliwa, jednakże nie rujnująca i możliwa do zapłaty.Im większy jest negatywny wpływ określonego zachowania na dobro dziecka, tym mocniejsze są podstawy do oznaczenia sumy przymusowej w wyższej kwocie, aby stanowiła ona realne zabezpieczenie przed niepożądanymi działaniami „opornego” rodzica. Kara płacona jest za każdy niezrealizowany kontakt i trafia ona do rąk drugiego rodzica. Może ona wynosić zarówno 100, 200, 500 zł za każdy kontakt, a w niektórych przypadkach nawet i 1000, jeśli sąd uzna, że taka kwota jest odpowiednia w danej sytuacji.