Jaka jest różnica między prawnikiem a adwokatem?

04.03.2023

Kim jest prawnik, a kim adwokat?

Prawnik to każda osoba, która ukończyła 5-letnie studia prawnicze i otrzymała tytuł magistra. Natomiast adwokat to osoba, która po ukończeniu studiów prawniczych, ukończyła 3-letnią aplikację adwokacką zakończoną zdanym egzaminem zawodowym organizowanym przez Ministerstwo Sprawiedliwości, a następnie została wpisana na listę adwokatów. Takie listy adwokatów prowadzą okręgowe rady adwokackie.

Jakie są główne różnice pomiędzy prawnikiem, a adwokatem?

Główną różnicą pomiędzy prawnikiem, a adwokatem jest ich zakres uprawnień w działaniu tj. codziennej pracy na rzecz swoich klientów.  Adwokat posiada prawo do reprezentowania innych przed sądami czy instytucjami w różnych dziedzinach prawa, a prawnik nie posiada takich uprawnień.  Wynika to właśnie z uzyskania tytułu zawodowego.

Inna kwestia, która różni te zawody to np. możliwe formy zatrudnienia czy prowadzenia działalności gospodarczej. W tej kwestii przodują prawnicy, gdyż oni mogą swobodnie zawierać różne formy umów jak i mają swobodę w zakładaniu spółek. Natomiast adwokat posiada ograniczenia, które to wynikają z artykułów 4a i 4b  Prawa o adwokaturze. Przykładem może być zakaz pracowania na umowie o pracę czy też ograniczenia, co do form zakładania spółek- możliwe jest tylko 5 form.

Ważne jest to, że pomimo, iż prawnik nie posiada tytułu zawodowego to w dalszym ciągu może udzielać porad prawnych czy też przygotowywać różnego rodzaju umowy, regulaminy, pisma itd.  To o czym warto wspomnieć to fakt, że w przypadku pism procesowych, a chodzi  tu o pisma składane w czasie trwania procesu to owszem prawnika może takie pismo napisać, ale nie może się już w imieniu swojego klienta podpisać jako jego pełnomocnik. Takiego problemu nie ma w przypadku adwokata czy radcy prawnego, który z chwilą zdobycia tytuły zawodowego i wpisaniem na listę otrzymuje takie uprawnienia. Wystarczy tylko, że otrzyma od swojego klienta stosowne pełnomocnictwo czy upoważnienie i może działać bez żadnych przeszkód w jego imieniu.

Jakie są prawne różnice między prawnikiem, a adwokatem?

Z innych istotnych różnic tych dwóch zawodów jest to, że adwokat posiada obowiązek zachowania tajemnicy adwokackiej, co wynika z art. 6 Prawa o adwokaturze, powszechnie określaną jako tajemnicę zawodową. Uważa się ją za podstawę wykonywania zawodu przez adwokata. Tajemnica adwokacka połączona jest to również z podleganiem przez adwokatów pod Kodeks Etyki Zawodowej przygotowany przez Naczelną Rade Adwokacką. Oba te dokumenty pozwalają na zabezpieczenie i dbanie o interesy klientów adwokata. Stanowią swojego rodzaju gwarancję dla klienta do zachowania poufności przez adwokata, a co za tym idzie nie działaniem na jego niekorzyść. Zapisy o tym można znaleźć w rozdziale I §1 Kodeksu Etyki Adwokackiej. Mowa tam o tym, że do obowiązków adwokata należy przestrzeganie norm etycznych, deontologicznych ( tu mieszczą się wszelki normy moralne i zawodowe), które wyznaczają standardy świadczenia pomocy prawnej czy też usług prawnych, w taki sposób by zapewnić właściwą ochronę praw i wolności obywatelskich. Jednocześnie gwarantując poszanowanie wszystkich wartości związanych z wykonywaniem zawodu adwokata.

Kolejną wartą wspomnienia różnicą jest fakt posiadania przez adwokatów obowiązku podnoszenia swoich kwalifikacji zawodowych. Polega to głównie na aktualizowaniu posiadanej wiedzy w związku ze zmianami w przepisach prawnych, ale również np. poprzez poszerzanie wiedzy o inne specjalizacje prawne niż te, którymi dany adwokat zajmował się do tej pory. Z obowiązku podnoszenia kwalifikacji zawodowych adwokat jest rozliczany corocznie przez swój samorząd tj. przez Okręgową Radą Adwokacką. 

Jeśli zaś chodzi o dodatkową ochronę to adwokaci objęci są obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej tzw. OC adwokata, a prawnicy nie. Jest to o tyle dobre, że w przypadku kiedy dojdzie do szkody na rzecz klienta w czasie świadczenia usługi prawnej to poszkodowany (klient) może wnosić o wypłatę odszkodowania. Jest to swego rodzaju odpowiedzialność materialna adwokata za swoją pracę. Ubezpieczenie to można porównać do ubezpieczenia OC pojazdu. W razie kolizji posiadamy ubezpieczenie, które pozwoli nam naprawić uszkodzony pojazd.

Ostatnią istotną kwestią, która wiążę się z Prawem o adwokaturze  ( w tym przypadku jest to cały dział VIII tejże ustawy)  jak i Kodeksem Etyki Zawodowej jest podleganie przez adwokata odpowiedzialności dyscyplinarnej prowadzonej przez samorządy zawodowe np. za nienależyte wykonywanie zawodu bądź naruszenie zasad.  Co daje pewność, że są instrumenty nadzorujące pracę adwokata

Wobec wyżej przytoczonych różnic między prawnikiem, a adwokatem należy przypomnieć, że to właśnie posiadany tytuł zawodowy przez adwokatów gwarantuje nam to wszystko. Niestety prawnik nie podlega powyższym normom prawnym ze wzglądu właśnie na brak tytułu zawodowego i dlatego właściwie klienci prawników nie są w żaden sposób chronieni.

Podsumowując oba te zawody mają ze sobą wiele wspólnego, ale w pewnych aspektach różnią się od siebie, co trzeba mieć na uwadze. Różnice między prawnikiem, a adwokatem pokazują jak wiele można zyskać i jak jest    się zabezpieczonym korzystając z usług adwokata.